Controle op voedselveiligheid schiet te kort

21 augustus / Nieuws

Voedselveiligheid inspectie

Uit een recent onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) blijkt dat de controle op voedselveiligheid in Nederland te kort schiet. De aanleiding voor het onderzoek was het gebruik van illegaal fipronil dat in de pluimveesector werd gebruikt om bloedluis te voorkomen. Hierdoor moesten ruim 350 pluimveebedrijven worden geblokkeerd en werden meer dan 3,5 miljoen kippen geruimd. In het onderzoek zijn meerdere risico’s aan het licht gekomen die in de praktijk onvoldoende worden geïnventariseerd en beoordeeld. Zo blijkt dat de risico’s van ziekteverwekkers in groenten en fruit groter zijn dan gedacht. Ook de horeca schiet te kort als het gaat om voedselveiligheid. Ruim 60 procent van de geïnspecteerde bedrijven bleken in 2016 in overtreding te zijn. Voor ambachtelijke bedrijven en de retail ligt dit percentage op 45 procent. 

Opkomende risico’s

Het voedselveiligheidssysteem in Nederland is vooral kwetsbaar voor opkomende veiligheidsrisico’s. De bestaande risicoanalyses zijn hoofdzakelijk gebaseerd op risico’s uit het verleden, waardoor er onvoldoende zicht is op opkomende risico’s. Ook is er te weinig zicht op bekende risico’s die zich op een nieuwe manier manifesteren. Het is daarom belangrijk dat er een meer proactieve werkwijze ontstaat om nieuwe risico’s op tijd in kaart te brengen. De onderzoeksraad stelt dat het niet alleen van belang is om opkomende risico’s in kaart te brengen, maar ook om ontwikkelingen en trends te signaleren waaruit risico’s voor de voedselveiligheid kunnen ontstaan. Een aantal voorbeelden die de OVV noemt: internationalisering van handelsstromen, de toename van kwetsbare consumenten (ouderen, chronisch zieken) en de snelle groei van het aantal kanalen waarlangs voedsel direct aan consumenten wordt verkocht.

Geen urgentie en te weinig capaciteit

Begin deze eeuw, na ernstige voedselincidenten, zijn methoden en werkwijzen ontwikkeld om beter toe te kunnen zien op opkomende risico’s. Deze urgentie is weggezakt, mede doordat de overheid niet strategisch stuurt. Ook blijkt dat de Nederlandse voedsel en warenautoriteit (NVWA) onvoldoende capaciteit, middelen en deskundigheid heeft bij het toezicht, opsporing, risicobeoordeling en laboratoria om opkomende voedselveiligheidsrisico’s in beeld te brengen. Bovendien ervaren bedrijven te weinig stimulans om meer onderzoek te doen naar voedselveiligheidsrisico’s dan wettelijk verplicht. Ze zijn bang dat er wordt ingegrepen door het toezicht wat mogelijk leidt tot reputatieschade en concurrentienadeel.

Aanpak om voedselincidenten zo veel mogelijk voor te zijn

Door het gebrek aan toezicht zijn de afgelopen jaren in Nederland meerdere incidenten geweest met voedselveiligheid, waaronder salmonella in gerookte zalm, fraude met paardenvlees en Q-koorts. De OVV wijst daarom op de noodzaak van een robuust voedselveiligheidssysteem, zodat risico’s zo volledig en tijdig mogelijk in kaart worden gebracht. “Het gaat er dus niet alleen om in beeld te brengen wat kan misgaan, en wat de gevolgen zijn als het misgaat, maar ook om op te merken dát het misgaat. Dit maakt het mogelijk om voedselincidenten zoveel mogelijk voor te zijn en, als ze zich toch voordoen, tijdig in te grijpen, zodat de risico’s voor de volksgezondheid beperkt blijven”, aldus de OVV.

NVWA is gestopt met ontwikkeling ICT-systeem

Om het toezicht en de informatievoorziening naar opdrachtgevers en de samenleving te verbeteren, was het NVWA bezig om een nieuw ICT systeem te ontwikkelen. Vanuit de overheid is dit project nu stopgezet wegens kostenoverschrijding. Het nieuwe systeem had moeten zorgen voor uniforme inspecties en bevindingen.

Het belang van software

Binnen Beonder geloven we dat de inzet van de juiste software essentieel is om voedselveiligheidsrisico’s in kaart te brengen. Er moet een methode ontwikkeld worden waarmee analyses uitgevoerd worden die experts continu kunnen aanpassen en uitbreiden om de voedselveiligheid beter te borgen. Ook kunnen experts met de inzet van software hun kennis beter harmoniseren, waardoor een centraal kwaliteitssysteem ontstaat dat er daadwerkelijk voor zorgt dat consumenten beschermt zijn tegen risico’s. Lees meer over het digitaal monitoren van voedselveiligheidsrisico’s.

Meer blog berichten